Samotność to jedno z tych pojęć, które niezwykle trudno jednoznacznie zdefiniować - dla każdego z nas samotność oznacza co innego. Ma wiele wymiarów. Odnosi się do różnych sfer naszego życia. Czym jest samotność, z czego wynika i jak sobie z nią radzić?
Czym jest samotność? - Różne wymiary samotności
Samotność nie ma dobrej sławy - kojarzy się nam ze:
- smutkiem,
- brakiem rodziny, znajomych,
- często brakiem sił do życia.
Pamiętajmy, że może mieć również pozytywny wydźwięk, może być traktowana jako:
- czas dla siebie,
- na wyciszenie,
- uspokojenie emocji,
- przemyślenie wielu spraw.
Samotność nie jest pojęciem jednorodnym. Oznacza to, że można ją definiować na wiele sposobów. Warto poznać te najpopularniejsze definicje i rodzaje samotności.
1. Samotność dosłowna, fizyczna
To bycie samemu w dosłownym ujęciu tego słowa. taka osoba mieszka i większość czasu spędza sama. Dlaczego? Jest tak z różnych przyczyn. Rodzajem tej samotności jest samotność z wyboru: wiele osób świadomie decyduje się na bycie singlem lub nie układa sobie ponownie życia po utracie ukochanej osoby lub nieudanym związku: mieszka samotnie i samotnie spędza czas, nierzadko wybierając jeszcze wolny zawód. Jakie są powody takiego zachowania? Zwykle bardzo różnorodne. Może to być brak gotowości do wejścia w kolejny związek, strach przed ponownym zranieniem, trauma emocjonalna, np. po zdradzie, przeżywanie żałoby czy po prostu chęć zastanowienia się nad sobą i swoim życiem.
Dla wielu osób z kolei ich samotność życiowa rozumiana dosłownie jest podyktowana kolejami losu i nie do końca jest uzależniona od świadomych wyborów. Dotyczy to ludzi, którzy wcześnie lub tragicznie stracili bliskich, nie mają dzieci lub z racji zatrudnienia przebywają z daleka od rodziny.
Specyficznym rodzajem samotności dosłownej jest samotność przymuszona - gdy ktoś lub coś sprawia, że musimy być sami lub z własnej woli i dla własnego dobra izolujemy się od innych ludzi. Przykłady? Na pewno można do tego typu zaliczyć odosobnienie wynikające z choroby zakaźnej (z taką samotnością mamy do czynienia także w czasie kwarantanny, zarówno narzuconej przez nas, jak i przez władze w czasie epidemii). Taka samotność dotyczy również osób, odbywających karę ograniczenia lub pozbawienia wolności w celach jednoosobowych. Nie da się ukryć, że wymuszona samotność bywa bardzo trudna do zniesienia, zwłaszcza jeśli jest nam narzucona przez kogoś. Z drugiej strony może okazać się przydatnym czasem dla nas samych, który możemy przeznaczyć np. na pracę twórczą, rozwijanie swoich pasji lub refleksję nad sobą i swoim życiem.
2. Samotność w sensie emocjonalnym
Pojęcie samotności należy również rozpatrywać w sensie emocjonalnym, jako poczucie samotności, bycia osamotnionym, dotyczy to wielu osób w różnym wieku o różnym statusie życiowym (także osoby w związkach!).
Samotne może czuć się dziecko, zwłaszcza takie, które jest jedynakiem, jakiego rodzice dużo pracują i poświęcają czas na robienie kariery zamiast spędzać go z dzieckiem. Taki maluch czuje się:
- samotny,
- mało ważny,
- nieakceptowany,
- pomijany,
- a w konsekwencji - spada jego samoocena,
Często takie emocje dotyczą dzieci z rodzin wielodzietnych, gdzie rodzicom trudno podzielić czas między wszystkie swoje pociechy.
Poczucie osamotnienia dotyka również nastolatków, którzy z racji "burzy hormonalnej" w okresie dorastania doświadczają wielu, nierzadko silnych, a nawet skrajnych emocji. Kiedy nastolatek może czuć się samotny? Między innymi, gdy rodzice nie maja czasu na spokojną, szczerą rozmowę (choć nastolatki zwykle nie chcą się przyznać, że jej potrzebują), czują się odrzuceni przez grupę rówieśniczą, nie maja sympatii, nie są popularni w szkole. Czasami nastolatek czuje się samotny nawet w grupie znajomych. Jest tak, gdy czuje się niezrozumiany, gdy musi udawać kogoś, kim nie jest, aby sprostać oczekiwaniom grupy.
Samotność dotyka również ludzi dorosłych. Czujemy się samotni w codziennym życiu, gdy mamy trudności w związku, np. nie dogadujemy się z partnerem, dzieci wyprowadziły się z domu czy też pracujemy z daleka od miejsca zamieszkania i najbliższych. Niestety, bardzo częsta jest - wspomniana już wcześniej - samotność w związku. Wiele osób nie jest zadowolonych ze swojego życia uczuciowego, ale nie ma odwagi ani chęci czegoś zmienić lub rozstać się z partnerem.
3. Samotność jako nieposiadanie partnera
Trzeci wymiar samotności to bycie samotnym jako nieposiadanie partnera życiowego. Obecnie jednak odchodzi się od określenia "osoby samotnej" na rzecz bycia singielką lub singlem. Nowoczesny termin pochodzi oczywiście z języka angielskiego, gdzie "single" oznacza pojedynczy. Pamiętajmy także, ze do grona singli zaliczamy również osoby rozwiedzione, które nie zdecydowały się powtórnie wejść w związek oraz ludzi owdowiałych.
Oczywiście osoby samotne, żyjące bez partnera wcale nie muszą być samotne w sensie fizycznym (mogą mieszkać z rodzicami, swoimi dziećmi czy wynajmować mieszkanie z przyjaciółmi) ani emocjonalnym (mogą mieć szerokie grono znajomych). Często jednak są tak postrzegane, dla innych ich stan singla kojarzy się z samotnością, choć nierzadko - jak wspomniano wcześniej - samotność odczuwają ludzie w związkach.
Jak radzić sobie z samotnością?
Dokucza Ci samotność i nie wiesz, jak sobie z nią poradzić? Poniżej kilka sposobów na to, jak radzić sobie z samotnością w sensie dosłownym oraz emocjonalnym poczuciem osamotnienia. Z pewnością wiele z poniższych porad pomoże Ci poradzić sobie z tymi nieprzyjemnymi emocjami i znów poczuć się ważnym i potrzebnym.
Poznaj nowych ludzi (także online!)
Samotność nie musi być czasem, który spędzasz w pojedynkę. Jeśli brakuje Ci rodziny, która (np. daleko mieszka) lub znajomych (np. po przeprowadzce), nic nie stroi na przeszkodzie, aby poznać nowe, interesujące osoby. Zagadaj do sąsiadki, zapoznaj się z koleżankami z pracy, wybierz się na jakiś kurs, gdzie można poznać nowe osoby. Nie zapominaj również o zdobyczach techniki, a mianowicie o możliwościach, jakie daje internet: zaloguj się na czacie, portalu randkowym lub poznaj kogoś nowego na Facebooku. Nie wstydź się zrobić pierwszego kroku, może akurat nowo poznana osoba okaże się wspaniałym przyjacielem lub… połączy Was coś więcej niż przyjaźń. Możesz również postawić na znajomości czysto internetowe.
Odśwież dawne znajomości
Jeśli czujesz się samotna/y, możesz poświecić czas na odświeżenie dawnych znajomości, np. odnowienie kontaktu z dawnym znajomym ze szkoły czy dalszą rodziną za pośrednictwem portali społecznościowych. Nawet jeśli mieszka daleko i nie możecie się spotkać, poświećcie czas na ciekawą rozmowę online lub skontaktujcie się telefonicznie.
Poświęć czas tylko dla siebie: rozwijaj swoje pasje i talenty
Czas samotności nie musi być czasem nudy: niech będzie to czas, który w 100% poświecisz sobie: rozwijaj swoje talenty, pasje, naucz się czegoś nowego, np. zapis się na kurs językowy (stacjonarnie lub online), wybierz się do szkoły tańca lub do kina czy teatru: spokojnie, można kupić jeden bilet, więc wyjście w pojedynkę do nic złego! Poświęć się w całości oglądanej produkcji lub spektaklowi: to czas dla Ciebie, celebruj go!
Zrelaksuj się w samotności
Jeśli dokucza Ci samotność pomyśl o tym, jak się w pojedynkę zrelaksować: przygotuj i zjedz smaczną kolację, urządź sobie domowe SPA, włącz relaksującą muzykę, ciekawy film. Niech ten czas będzie chwilą odprężenia i przywrócenia dobrego nastroju.
Pomóż obcej osobie
Jeśli czujesz się samotna/y, zastanów się, czy ktoś z Twojego otoczenia nie czuje się podobnie: może jakaś samotna osoba ucieszy się, gdy zrobisz jej zakupy i w ramach podziękowania zaprosi Cię na herbatę i kawałek domowego ciasta? A może samotna matka będzie Ci wdzięczna, gdy popilnujesz jej dzieci podczas gdy ona odbędzie kontrolną wizytę u stomatologa? Warto rozejrzeć się wokół siebie i bezinteresownie komuś pomóc. To nic nie kosztuje, a może okazać się bardzo przyjemnym zajęciem. I oczywiście skuteczną bronią w walce z samotnością.
Odwiedź nowe miejsce
Jeśli bardzo dokucza Ci samotność, wybierz się w nowe miejsce, np. odwiedź nową restaurację, zrób zakupy w innym sklepie niż zwykle, pójdź na spacer do parku w innej części miasta. Spotkasz tam nowych ludzi, wszystko będzie inne, ciekawe i inspirujące.
Poświęć czas na to, na co wcześniej go brakowało
Jeśli samotny czas wypełnia Twoje dni, postaraj się robić coś, na co wcześniej czasu Ci brakowało. Posprzątaj mieszkanie, przeczytaj książki, obejrzyj sezon serialu na DVD czy też na Netflixie, namaluj coś, naucz się szydełkować, uszyj coś lub przerób. Zrób coś szalonego! Przemaluj samodzielnie jeden pokój, dodaj na ścianie własne graffiti, zrób coś, co poprawi Ci nastrój i sprawi, że Twoje otoczenie będzie bardziej inspirujące. Dzięki temu nie będziesz mieć poczucia zmarnowanego czasu.
Zrób coś inaczej niż zwykle
Czy to samotność czy to nuda i rutyna? Nie wiesz dokładnie? Może po prostu nie czujesz się samotna/y bo jednak otaczają się ludzie, np. rodzina), a po prostu to znudzenie codziennością i monotonia? Spokojnie i na to jest recepta. Najprostszym sposobem na walkę z rutyną jest zrobienie każdego dnia czegoś inaczej niż zwykle: zjedz coś innego na śniadanie, idź do pracy inną drogą: zobaczysz, że od razu poczujesz się lepiej!
Zmień otoczenie
Jeśli to możliwe: zmień otoczenie. Wyjedź na chwilę, choćby w pojedynkę, w większości pensjonatów i hoteli bez problemu wynajmiesz pokój jednoosobowy. W nowym miejscu z pewnością inaczej spojrzysz na wiele spraw, a samotność zejdzie na drugi plan w ferworze nowych wrażeń. Kto wie, może na wyjeździe poznasz kogoś ciekawego, dowiesz się interesujących rzeczy?
Poszukaj specjalistycznej pomocy
Jeśli samotność jest dla Ciebie problemem, nie możesz poradzić sobie z negatywnymi emocjami, nie wstydź się skorzystać z profesjonalnej pomocy. Skontaktuj się z psychologiem i umów na konsultację. Opowiedz mu o swoich uczuciach, przepracujcie te emocje, poproś o wsparcie. Twoje spotkania nie muszą mieć charakteru regularnej terapii, zapewne jej nie potrzebujesz. Warto jednak korzystać z konsultacji, gdy czujesz taką potrzebę.
